Η καφεΐνη, είναι αδιαμφισβήτητα η πιο ευρέως διαδεδομένη ψυχοδραστική ουσία στον κόσμο, και τη συναντάμε κυρίως στον καφέ αλλά και σε ροφήματα όπως το τσάι και τα ενεργειακά ποτά.
Η καφεΐνη είναι γνωστή για την ικανότητά της να ενισχύει την εγρήγορση και τη συγκέντρωση και για τον λόγο αυτό κατέχει ιδιαίτερο ρόλο στην καθημερινότητα πολλών ανθρώπων, αφού μπορεί να προσφέρει τόνωση και ενέργεια.
Πέρα όμως από τη φήμη της ως αναζωογονητική ουσία, τι ακριβώς είναι η καφεΐνη και ποια είναι τα οφέλη που προσφέρει στον οργανισμό μας;
Τι είναι η καφεΐνη;
Η καφεΐνη είναι ένα φυσικό διεγερτικό που βρίσκεται σε διάφορα φυτά, συμπεριλαμβανομένων των κόκκων καφέ, των φύλλων τσαγιού και του κακάο. Είναι χημικά ταξινομημένη ως αλκαλοειδές ξανθίνης και λειτουργεί διεγείρωντας το κεντρικό νευρικό σύστημα, με αποτέλεσμα να απομακρύνει προσωρινά την υπνηλία και να αποκαθιστά τα επίπεδα ενέργειας και εγρήγορσης του οργανισμού.
Όταν καταναλώνεται, η καφεΐνη απορροφάται γρήγορα, μεταξύ 45 λεπτών και δύο ωρών, και μεταφέρεται στον εγκέφαλο, όπου μπλοκάρει τη δράση της αδενοσίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που είναι υπεύθυνος για τη χαλάρωση και την αίσθηση υπνηλίας. Αναστέλλοντας την αδενοσίνη, η καφεΐνη συμβάλλει στην απελευθέρωση άλλων νευροδιαβιβαστών, όπως η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη, οι οποίοι ενισχύουν τη διάθεση και τη γνωστική λειτουργία.
Τα οφέλη της καφεΐνης
Η καφεΐνη είναι μια εξαιρετικά ωφέλιμη για τον οργανισμό ουσία και μπορεί να συμβάλλει στην τόνωση του οργανισμού, ιδιαίτερα όταν οι απαιτήσεις της καθημερινότητας είναι έντονες και η ανάγκη για συγκέντρωση και ενέργεια είναι επιτακτική.
Βελτιωμένη γνωστική λειτουργία
Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα οφέλη της καφεΐνης είναι η ικανότητά της να ενισχύει τη γνωστική λειτουργία. Μελέτες έχουν δείξει ότι η μέτρια κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να βελτιώσει διάφορες πτυχές της λειτουργίας του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης, της συγκέντρωσης και του χρόνου αντίδρασης. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Psychopharmacology, η καφεΐνη ενισχύει τις γνωστικές επιδόσεις αυξάνοντας τα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, οδηγώντας σε βελτιωμένη διάθεση και πνευματική εγρήγορση.
Αυξημένη σωματική απόδοση
Η καφεΐνη αναγνωρίζεται επίσης για τις εργογόνες ιδιότητές της, που σημαίνει ότι μπορεί να ενισχύσει τη σωματική απόδοση. Οι αθλητές συχνά καταναλώνουν καφεΐνη πριν από προπονήσεις ή αγώνες για να βελτιώσουν την αντοχή και να μειώσουν την αντιληπτή προσπάθεια. Μια μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο Journal of Strength and Conditioning Research κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συμπληρωματική λήψη καφεΐνης μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τη μυϊκή αντοχή και δύναμη, καθιστώντας την δημοφιλή επιλογή μεταξύ των αθλητών που αναζητούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Διαχείριση βάρους
Η καφεΐνη αποτελεί κοινό συστατικό σε πολλά συμπληρώματα απώλειας βάρους λόγω της δυνατότητάς της να ενισχύει τον μεταβολισμό και να καταστέλλει την όρεξη. Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Clinical Nutrition υποδηλώνει ότι η καφεΐνη μπορεί να αυξήσει τη θερμογένεση, τη διαδικασία του σώματος για την παραγωγή θερμότητας και την καύση θερμίδων. Επιπλέον, η καφεΐνη έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την οξείδωση του λίπους, καθιστώντας την πολύτιμο εργαλείο σε προγράμματα διαχείρισης βάρους.
Μειωμένος κίνδυνος ορισμένων ασθενειών
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η τακτική κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων ασθενειών, όπως η νόσος του Πάρκινσον, η νόσος του Αλτσχάιμερ και ορισμένοι τύποι καρκίνου. Μια μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο Neurology διαπίστωσε ότι η πρόσληψη καφεΐνης σχετίζεται αντιστρόφως ανάλογα με τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον, με μεγαλύτερη κατανάλωση να σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο. Ομοίως, έρευνα που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Neurology δείχνει ότι η καφεΐνη μπορεί να έχει νευροπροστατευτικές επιδράσεις κατά της νόσου Αλτσχάιμερ.
Βελτίωση της διάθεσης και της ευημερίας
Πέρα από τα γνωστικά και σωματικά οφέλη της, η καφεΐνη είναι επίσης γνωστό ότι βελτιώνει τη διάθεση και τη συνολική ευημερία. Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Nutritional Neuroscience υποδηλώνει ότι η μέτρια κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατάθλιψης και να βελτιώσει τη διάθεση αυξάνοντας τη διαθεσιμότητα νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη στον εγκέφαλο. Επιπλέον, η καφεΐνη έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο τάσεων αυτοκτονίας σε ορισμένες μελέτες.
Αντιοξειδωτικές ιδιότητες
Η καφεΐνη έχει επίσης αντιοξειδωτικές ιδιότητες, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία των κυττάρων από τις βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες. Τα αντιοξειδωτικά παίζουν καθοριστικό ρόλο στη μείωση της φλεγμονής και του οξειδωτικού στρες στο σώμα, τα οποία συνδέονται με διάφορες χρόνιες ασθένειες και διαδικασίες γήρανσης. Παρόλο που η περιεκτικότητα των συμπληρωμάτων καφεΐνης σε αντιοξειδωτικά μπορεί να συμβάλλει στη συνολική πρόσληψη αντιοξειδωτικών από τον οργανισμό.
Θέλεις να μαθαίνεις όλα τα νέα για την υγεία; Ακολούθησε τη σελίδα μας στο Facebook & κάνε like στο προφίλ μας στο Instagram.
Γνωρίστε τα καινοτόμα συμπληρώματα διατροφής VITASTRIPS πατώντας εδώ.
Πηγές
Nehlig, A. (2010). Is caffeine a cognitive enhancer? Journal of Alzheimer’s Disease, 20(S1), S85-S94.
Goldstein, E. R., et al. (2010). International society of sports nutrition position stand: caffeine and performance. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 7(1), 5.
Nehlig A. Interindividual differences in caffeine me-tabolism and factors driving caffeine consump-tion. Pharmacol Rev. 2018;70:384-411.
Westerterp-Plantenga, M. S., et al. (2005). Body weight loss and weight maintenance in relation to habitual caffeine intake and green tea supplementation. Obesity Research, 13(7), 1195-1204.
Ascherio, A., et al. (2001). Prospective study of caffeine consumption and risk of Parkinson’s disease in men and women. Neurology, 58(1), 56-62.
Eskelinen, M. H., & Kivipelto, M. (2010). Caffeine as a protective factor in dementia and Alzheimer’s disease. Journal of Alzheimer’s Disease, 20(S1), S167-S174.
Lucas, M., et al. (2011). Coffee, caffeine, and risk of depression among women. Archives of Internal Medicine, 171(17), 1571-1578.